لخته شدن خو بعد از تعویض مفصل زانو و سایر جراحی های زانو حتما تا به حال به گوش شکا خورده است. لخته شدن خون یا آمبولی پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو از جمله عوارض جدی است که ممکن است برای بیماران پیش بیاید. در این وضعیت، لخته خونی در عروق عمقی پاها یا دیگر مناطق بدن تشکیل می‌شود و در صورت جدا شدن و حمل به عروق ریه، باعث آمبولی می‌شود که می‌تواند منجر به مرگ شود.
لخته شدن خون بعد از تعویض مفصل زانو چیست؟
تعویض مفصل زانو یک عمل جراحی بزرگ است که ممکن است خطر لخته شدن خون (تشکیل لخته خونی در عروق) را افزایش دهد. این لخته‌های خونی می‌توانند از جای اصلی خود جدا شده و به سایر اعضا مانند ریه‌ها منتقل شوند که باعث آمبولی (انسداد عروق ریوی) می‌شود. این یک موقعیت بسیار خطرناک است و در صورت عدم درمان فوری می‌تواند منجر به مرگ شود. آمبولی و ترومبوز یکی از عوارض تعویض مفصل زانو شناخته می شوند.
لخته شدن خون پس از عمل تعویض مفصل زانو ممکن است به دلایل مختلفی اتفاق بیافتد:
- عفونت در محل عمل جراحی
- خونریزی در محل عمل جراحی
- فعالیت بدنی کم بعد از عمل
- فاکتورهایی مانند سن، ژنتیک، چاقی
- سابقه‌ی خونریزی
- استفاده از داروهای خاص
- بیماری‌های مزمن
چه کسانی دچار آمبولی بعد تعویض مفصل زانو می شوند؟
بعد از عمل جایگزینی مفصل زانو، افراد ممکن است دچار آمبولی (خونریزی ناگهانی و شدید) شوند. این مشکل ممکن است در افراد با عوامل خطر زیر بیشتر رخ دهد:
- افرادی که دارای سابقه بیماری‌های قلبی-عروقی هستند، مانند برگشت‌خوردن سابقه سکته قلبی یا افرادی که دارای فشارخون بالا هستند.
- کسانی که دچار چاقی هستند یا سابقه تاریخچه انسداد وریدهای عمیق پا (DVT) دارند.
- افرادی که سابقه استفاده از داروهای ضد پلاکت یا ضد انعقاد دارند.
- کسانی که سابقه عمل جراحی بزرگ یا جراحی تعویض مجدد مفصل زانو انجام داده اند.
- افراد با سن بالاتر ممکن است خطر بیشتری از لخته شدن خون داشته باشند.
خطرات لخته شدن خون بعد از تعویض مفصل زانو
لخته شدن خون پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو می‌تواند به عوارض جدی و حتی خطرناکی منجر شود. برخی از عوارض احتمالی این شرایط عبارتند از:
آمبولی (انسداد عروق ریه‌ای): این عارضه زمانی رخ می‌دهد که لخته خونی از محل جراحی جدا شده و به عروق ریه‌ها حمل می‌شود. این موضوع باعث انسداد عروق ریه‌ای شده و در صورت عدم درمان فوری می‌تواند منجر به مرگ ناگهانی شود.
دستیابی به مفصل متکون: لخته خون ممکن است به مفصل جدید تعویض شده برسد و باعث مشکلات مانند درد، تورم و کاهش حرکت مفصلی شود.
آمبولی مغزی: در صورتی که لخته خونی به مغز حمل شود، می‌تواند به ایجاد سکته مغزی و اختلالات عصبی-عضلانی منجر شود.
آمبولی عروق دیگر: لخته خونی ممکن است به سایر عروق از جمله عروق قلب، کلیه‌ها و مغز حمل شود و باعث مشکلات جدی در آن عضو می‌شود.
تشکیل تجمعات خونی در عضلات و بافت‌های اطراف: این موضوع می‌تواند به عارضه مشهوری به نام “ترومبوفلبیتیس” منجر شود که با درد، تورم و قرمزی در منطقه عمل جراحی همراه است.
روش درمان لخته شدن خون بعد از تعویض مفصل زانو
درمان لخته شدن خون پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو به شدت وابسته به شدت و موقعیت لخته خون و وضعیت عمومی بیمار است. اما روش‌های درمانی ممکن عبارتند از:
- داروهای مخصوص: پزشک ممکن است داروهایی مانند هپارین، وارفارین، دابیگاتران یا ریواروکسابان را تجویز کند. این موارد در لیست داروهای بعد از تعویض مفصل زانو قرار دارند و به منظور جلوگیری از افزایش لخته‌های خونی جدید و کنترل لخته‌های خونی موجود در بدن بیمار استفاده می‌شوند.
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs): این داروها می‌توانند به کاهش درد و التهاب در ناحیه جراحی کمک کنند.
- حرکات فیزیکی منظم: انجام حرکات فیزیکی منظم و راه رفتن بعد از تعویض مفصل زانو می‌تواند به جلوگیری از لخته‌های خونی و بهبود جریان خون در بدن کمک کند.
- پایین آوردن پاها: به پایین آوردن پاها و استفاده از اندازه‌گیری‌هایی مانند برگرداندن پاها به دوران کمک کند تا جلوگیری از تشکیل لخته خونی در عروق اطراف پاها صورت گیرد.
بیشتر بخوانید: بالا رفتن از پله بعد از عمل تعویض مفصل زانو امکان پذیر است؟
آیا می توان از لخته شدن خون بعد از تعویض مفصل زانو جلوگیری کرد؟
به طور کلی می توان با انجام مراقبت های بعد از تعویض مفصل زانو از لخته شدن خون پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو جلوگیری کرد. برای این منظور، پزشک معالج ممکن است از روش‌های مختلفی استفاده کند که شامل موارد زیر می‌شود:
- داروهای ضد لخته خون: معمولاً پزشک پس از عمل جراحی داروهای ضد لخته مانند هپارین یا وارفارین را تجویز می‌کند تا از تشکیل لخته خونی جلوگیری کند.
- حرکات فیزیکی منظم: انجام حرکات فیزیکی منظم و پیاده‌روی ملایم می‌تواند به جریان خون و پیشگیری از لخته‌های خونی کمک کند.
- کنترل عوامل خطرزا: مانند کنترل فشار خون، کاهش وزن در صورت چاقی و مدیریت بیماری‌های مزمن مانند دیابت.
- مصرف آب: مصرف مقدار کافی آب به جلوگیری از تشکیل لخته خونی کمک می‌کند، زیرا آب باعث تخلیه سموم بدن و رقیق شدن خون می‌شود.
بیشتر بخوانید: حمام کردن بعد از تعویض مفصل زانو