عوارض تعویض مفصل زانو می تواند موجب نگرانی بسیاری افراد شده و حتی ترس از بروز آن ها در روند بهبودی افراد اخلال ایجاد کند. تعویض مفصل زانو به عنوان یک جراحی سخت و سنگین شناخته می شود که دوره نقاهت نسبتا طولانی دارد. داشتن برخی ویژگی ها می تواند منجر به بروز شدید تر این عوارض در افراد گوناگون شود. اگر به دنبال شناخت خطرات این جراحی و راه های کاهش آن ها هستید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.
عوارض شایع تعویض مفصل زانو
به طور کلی عوارضی وجود دارد که بسیاری از افرادی که تحت این جراحی، مفصل زانوی خود را تعویض می کنند، به آن مبتلا می شوند. این دسته عوارض را به عنوان موارد شایع در انواع جراحی های زانو می شناسند. درمان یا کاهش اثرات عوارض رایج راحت تر بوده و پزشک میتواند بدون نیاز به انجام روش های درمانی پیچیده آن ها را برطرف نماید. عوارض شایعی که ممکن است پس از تعویض مفصل زانو رخ دهند شامل موارد زیر می‌شوند:
درد
درد پس از عمل جراحی تعویض مفصل زانو معمولاً طبیعی است و ممکن است به دلیل گستردگی عمل، التهاب موقت یا تحریک عصب ها رخ دهد. این درد میتواند ملایم یا شدید باشد و معمولاً در محدوده مفصل زانو و اطراف آن احساس می‌شود.
برای کنترل درد، ممکن است پزشک داروهای ضد التهاب یا مسکن تجویز کند. همچنین، استفاده از کمپرس سرد یا گرم و انجام تمرینات فیزیوتراپی نیز میتواند در کاهش درد مفید باشد. اگر درد شدید یا مزمن یا یا با علائم دیگر همراه باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کرد. بهترین متخصص ارتوپد در ملاصدرا می تواند علت واقعی آن را مشخص کرده و درمان مناسب را انجام دهد.
تورم
تورم پس از عمل تعویض مفصل زانو ممکن است به دلیل واکنش طبیعی بدن به جراحی و التهاب در ناحیه عمل باشد. این تورم معمولاً موقت است و ممکن است در طی چند هفته به تدریج کاهش یابد. برای کاهش تورم می‌توانید از روش‌هایی مانند استفاده از یخ، استراحت مناسب، کاهش فعالیت و استفاده از زانو بند در ناحیه مورد تحت جراحی استفاده کنید.
در صورتی که تورم به طور مداوم افزایش یابد، باعث محدودیت حرکت شود یا همراه با علائمی نظیر درد شدید یا تب باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است نیاز به بررسی و درمان دیگری داشته باشید.
محدودیت حرکت
در برخی از موارد، افراد ممکن است با محدودیت‌هایی در حرکت مفصل زانو مواجه شوند که حل این مشکلات نیاز به فیزیوتراپی دارد. انجام صحیح تمرینات فیزیوتراپی مطابق برنامه ارائه شده می تواند به طور کلی این مشکل را برطرف نماید.
قرمز شدن و التهاب محل جراحی
قرمز شدن و التهاب در محل جراحی پس از عمل تعویض مفصل زانو نشانه‌هایی از واکنش طبیعی بدن به جراحی و البته ممکن است نشانگر عفونت باشد. در صورتی که مشاهده کنید که ناحیه جراحی قرمز و تورم دارد، و یا احساس درد یا گرما در این منطقه داشته باشید، باید به پزشک خود اطلاع دهید.
پزشک ممکن است نیاز به مشاهده محل جراحی داشته باشد و ممکن است تصاویر از محل جراحی گرفته شود. در صورتی که علامت‌های عفونت مشاهده شود، ممکن است نیاز به درمان با آنتی‌بیوتیک یا سایر روش ها داشته باشید. اطمینان حاصل کنید که از نظرات پزشک خود پیروی کنید و هرگونه تغییرات یا علائم غیرعادی را به او گزارش دهید.
خونریزی و لخته شدن خون
خونریزی و لخته شدن خون بعد از عمل تعویض مفصل زانو یکی از عوارض جانبی این نوع جراحی اشت. در صورتی که مشاهده کنید که منطقه جراحی به طور غیرمعمول بیش از حد خونریزی می‌کند و یا در نقاط دیگر از بدن خونریزی شدیدی رخ می‌دهد، باید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین، اگر تشکیل لخته خون در عروق عمیق پاها (عروق خونی) احساس شود و علائمی نظیر تورم، درد، گرما و تغییر رنگ پوست در ناحیه پاها یا پاشنه‌ها دیده شود، نیاز به اورژانس پزشکی دارید زیرا این ممکن است علامت آمبولی باشد که یک وضعیت اورژانسی است و نیاز به درمان فوری دارد.
عفونت
عفونت بعد از عمل تعویض مفصل زانو یکی از عوارض جدی این نوع جراحی است. علائم عفونت ممکن است شامل تورم، درد، گرما، قرمزی، تغییرات در ترشحات محل عمل و تب باشد. در صورت مشاهده هرگونه علامتی که به عفونت اشاره دارد، باید به پزشک خود اطلاع دهید تا او ارزیابی کند و درمان مناسب را تجویز کند.
درمان عفونت ممکن است شامل مصرف آنتی بیوتیک ها، تخلیه مایعات محل عفونت و در مواردی جراحی باشد. درمان سریع عفونت مهم است تا از انتشار آن به مناطق دیگری از بدن جلوگیری شود و جلوی عوارض جدی‌تری همچون سپسیس (عفونت خون) گرفته شود.
عوارض نادر تعویض مفصل زانو
شل شدن یا ایجاد ساییدگی در مفصل زانوی تعویض شده
شل شدن یا ایجاد ساییدگی در مفصل زانوی تعویض شده یکی از مشکلاتی است که به ندرت بیماران بعد از تعویض مفصل زانو با آن موجه می شوند. این مشکل ممکن است به دلیل عوامل مختلفی مانند استفاده از مواد نامناسب، نیاز به تعویض مجدد مفصل، یا مشکلات پزشکی دیگر رخ دهد.
در صورتی که مشاهده کنید که مفصل زانو شما شل شده است یا حس ساییدگی در آن دارید، باید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید تا وضعیت مفصل شما مورد بررسی قرار گیرد. در برخی موارد، این مشکلات قابل درمان هستند و از طریق فیزیوتراپی، تمرینات تقویتی برطرف خواهند شد. در موارد خاص و حاد این عارضه نیاز به جراحی تعویض مجدد مفصل زانو خواهد بود.
آسیب به اعصاب
آسیب به اعصاب بعد از عمل تعویض مفصل زانو یکی از عوارضی است که ممکن است به علت بی دقتی جراح برای شما ایجاد شود. این آسیب ممکن است به دلیل فشار یا آسیب مستقیم به اعصاب در طول جراحی رخ دهد. علائم آسیب به اعصاب ممکن است شامل کاهش حس در ناحیه مفصل زانو، درد شدید و سوزش باشد.
در صورت مشاهده هرگونه علامتی که به آسیب اعصاب اشاره دارد، باید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. در برخی موارد، درمان ممکن است شامل فیزیوتراپی، داروها یا درمان‌های دیگر باشد. در موارد شدیدتر، نیاز به مداخلات جراحی برای رفع فشار یا تعمیر آسیب به اعصاب ممکن است وجود داشته باشد.
شکستگی استخوان
این مشکل ممکن است به دلیل فشار زیاد بر روی استخوان، نقص عمل جراحی، یا شرایطی که باعث تضعیف استخوان می‌شود، رخ دهد. در صورتی که دچار شکستگی استخوان شوید، باید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید تا وضعیت شما ارزیابی شود. در صورت تایید شکستگی، پزشک ممکن است برنامه درمانی مناسب را تجویز کند که ممکن است شامل استفاده از آتل، گچ گرفتن یا حتی نیاز به جراحی دوباره باشد.
واکنش آلرژیک به مواد ایمپلنت
واکنش آلرژیک به مواد ایمپلنت بعد از عمل تعویض مفصل زانو معمولا به ندرت روی خواهد داد. موادی که در ایمپلنت‌ها استفاده می‌شوند، مانند فلزات، پلاستیک‌ها یا مواد بیولوژیک، ممکن است باعث واکنش آلرژیک در برخی افراد شوند.
علائم واکنش آلرژیک ممکن است شامل تورم، قرمزی، خارش، درد، و تورم در محل عمل باشد. اگر مشکوک به واکنش آلرژیک به مواد ایمپلنت باشید، باید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است از طریق آزمایشات خون یا پوستی، واکنش آلرژیک را تشخیص دهد و درمان مناسب را تجویز کند.
در برخی موارد، نیاز به تعویض ایمپلنت با مواد دیگری که با بدن شما سازگارتر هستند، ممکن است وجود داشته باشد. همچنین، استفاده از داروهای ضدآلرژیک و سایر درمان‌های متناسب ممکن است به کنترل واکنش آلرژیک کمک کند.
مرگ
مرگ بعد از تعویض مفصل زانو را می توان نادرترین عارضه در این جراحی دانست. این اتفاق ممکن است به دلیل عوامل مختلفی مانند عفونت شدید، تشکیل لخته خون در عروق (آمبولی), عوارض جدی ناشی از بیهوشی یا مشکلات قلبی رخ دهد. همچنین، بروز مشکلات جدی پس از عمل و عدم درمان و رفع آن ها میتواند باعث افزایش خطر مرگ باشد.
برای کاهش این خطر، باید پیش از جراحی با پزشک خود مشورت کرده و تمامی شرایط پیش‌گیری و مراقبت‌های لازم را رعایت کنید. همچنین، پس از جراحی نیز به دقت به دستورات پزشک خود عمل کرده و در صورت مشاهده هرگونه علامت غیرعادی یا ایجاد مشکلات، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
راه های کاهش عوارض تعویض مفصل زانو
به طور کلی انجام دقیق نکات مراقبت های بعد از تعویض مفصل زانو را می توان منطقی ترین راه کار کاهش عوارض بعد از عمل دانست برای کاهش عوارض پس از تعویض مفصل زانو، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
🔵 پیروی از دستورات پزشک: برنامه درمانی و دستورات پزشک خود را رعایت کنید. این شامل مصرف داروهای بعد از تعویض مفصل زانو، توصیه‌های فیزیوتراپی، و سایر توصیه های پزشک می‌شود.
🟢 فیزیوتراپی: انجام تمرینات فیزیوتراپی به دستور پزشک و توصیه‌های فیزیوتراپیست، میتواند کمک کننده باشد. این تمرینات به تقویت عضلات و بهبود محدودیت حرکت کمک می‌کنند.
🔵 استفاده از وسایل کمکی: باید حتما از وسایلی مانند عصای پشتیبانی یا وسایلی که کمک به انجام فعالیت های روزمره نظیر راه رفتن بعد از تعویض مفصل زانو می کنند، استفاده کرد. این عمل میتواند به کاهش فشار و تنش بر روی مفصل کمک کند.
🟢 حفظ وزن سالم: حفظ وزن مناسب و اجتناب از چاقی میتواند فشار بیشتر بر مفصل زانو را کاهش دهد و از عوارض مرتبط با آن جلوگیری کند.
🔵 استفاده از یخ و گرما: استفاده از کمپرس‌های یخی و گرمایی ممکن است در کاهش درد و التهاب مفصل زانو مؤثر باشد.
🟢 رعایت استراحت و حرکت متناسب: تعادل بین استراحت و حرکت فعال میتواند به بهبودی سریع‌تر و کاهش عوارض کمک کند. در خصوص این که بالا رفتن از پله بعد از عمل تعویض مفصل زانو امکان پذیر است؟ لازم است حتما علاوه بر رعایت نکات ارائه شده در لینک مربوطه، به دستورات پزشک خود توجه کنید.
🔵 پرهیز از فعالیت‌های سنگین: اجتناب از فعالیت‌هایی که فشار زیادی بر مفصل زانو می‌آورند، مثل بلند کردن اشیاء سنگین یا ورزش‌هایی که مفصل زانو را با ضربه مواجه می‌کنند، میتواند به بهبود عوارض کمک کند.
همچنین، مهم است که هرگونه علائم ناشی از عوارض پس از تعویض مفصل زانو را به پزشک خود اطلاع دهید تا درمان مناسب ارائه شود.