جراحی تعویض مفصل شانه امروزه یکی از شیوه های درمانی رایج برای بهبود و ترمیم آسیب دیدگی های شدید به شانه می باشد. بسیاری از افرادی که به این شیوه درمان می شوند، حدود یک سال پس از جراحی می توانند به فعالیت های قبلی خود بازگردند.
عمده افرادی که به این جراحی نیاز دارند، ورزشکاران و افرادی هستند که دلیل کهولت سن یا حوادث مختلف آسیب دیدگی های شدیدی به مفاصل شانه آن ها وارد شده است. در ادامه این مقاله قصد داریم اطلاعات کاملی در خصوص روند انجام جراحی تعویض مفصل شانه به شما ارائه کنیم.
انواع جراحی تعویض مفصل شانه
جراحی تعویض مفصل شانه را با توجه به جزئیات روش اجرایی و تکنیک های عمل می توان به سه دسته تقسیم کرد.
تعویض مفصل شانه کلی (Total Shoulder Replacement)
در این نوع جراحی، مفصل شانه به طور کلی تعویض می‌شود. سطح گلنوئید و کلوئید با پروتزهای مصنوعی جایگزین می‌شوند. این جراحی برای بیمارانی که با آرتروز شانه یا آسیب‌های جدی دیگر مفصل روبرو هستند، انجام می‌شود.
تعویض مفصل شانه معکوس (Reverse Shoulder Replacement)
در این نوع جراحی، محورهای گلنوئید و کلوئید عوض شده و گلنوئید به عنوان نقطه مرکزی و کلوئید به عنوان نقطه انتهایی قرار می‌گیرد. این روش معمولاً برای بیمارانی که مشکلات جدی در گلنوئید و سایر قسمت‌های مفصل شانه دارند، مناسب است.
تعویض مفصل شانه جزئی (Partial Shoulder Replacement)
در این نوع جراحی، فقط بخشی از مفصل تعویض می گردد. این جراحی برای بیمارانی که فقط بخش کوچکی از مفصل دچار مشکل شده استفاده می شود.
بیشتر بخوانید: آرتروسکوپی شانه چیست؟
کدام یک از انواع جراحی تعویض مفصل شانه بهتر هستند؟
انتخاب نوع جراحی توسط متخصص ارتوپد و با توجه به شریط و وضعیت بیمار انجام می شود. بنابراین نمی توان به طور کلی یکی از آن ها را به عنوان بهترین نوع جراحی تعویض مفصل شانه تعیین کرد.
کاربرد جراحی تعویض مفصل شانه
ممکن است برای بسیاری از افراد این سوال ایجاد شده باشذ که چه زمانی عمل تعویض مفصل شانه انجام می شود؟
برای پاسخ به این سوال باید دلایل انجام عمل تعویض مفصل شانه را مورد بررسی قرار دهیم. این جراحی به منظور بهبود حرکت و کاهش درد در افرادی که مشکلات جدی در مفصل شانه دارند، انجام می شود. برخی از کاربردهای اصلی این جراحی عبارتند از:
✅ آسیب مفصلی: جراحی تعویض مفصل شانه ممکن است در صورت وجود آسیب های جدی در ساختارهای مفصلی نظیر گلنوئید و کلوئید، مانند شکستگی های خطرناک یا آرتروز شدید انجام شود.
✅ التهاب مفصلی: در برخی از موارد، التهابات مفصلی می توانند باعث بروز مشکلاتی برای مفصل شانه شوند. در این صورت انجام عمل جراحی تعویض مفصل شانه الزامی است.
✅ عدم موفقیت در درمان‌های دیگر: اگر سایر روش های درمانی مانند فیزیوتراپی یا تجویز داروها در بهبودی بیمار موثر واقع نشوند، جراحی تعویض مفصل شانه به عنوان گزینه آخر مورد استفاده قرار می گیرد.
✅ بیماری روماتولوژیکی: بیماران مبتلا به بیماری‌های روماتولوژیکی مثل آرتریت روماتوئید ممکن است نیاز به جراحی تعویض مفصل شانه داشته باشند.
فیلم واقعی عمل جراحی تعویض مفصل شانه
میزان موفقیت عمل تعویض مفصل شانه چقدر است؟
میزان موفقیت جراحی تعویض مفصل شانه بسیار وابسته به عوامل مختلفی است و نتیجه نهایی بر اساس وضعیت هر بیمار تعیین می شود. بیشتر مطالعات حاکی از آن هستند که در اکثر موارد، این جراحی باعث بهبود و کاهش درد فرد می‌شود.
به طور کلی، معیارهای موفقیت این عمل شامل بهبود در حرکت، کاهش درد، بازگشت به فعالیت‌های روزمره است. هرچند که بسیاری از بیماران پس از جراحی بهبود چشمگیری را تجربه می کنند، اما برخی عواملی مانند وضعیت عمومی سلامت، سطح فعالیت فیزیکی قبلی و عمل به دستورات و مراقبت های بعد از جراحی تعویض مفصل شانه، نقش مهمی در میزان موفقیت عمل دارند.
جراحی تعویض مفصل شانه در چه بازه سنی انجام می شود؟
میانگین سن برای جراحی تعویض مفصل شانه متغیر است و به عوامل مختلفی بستگی دارد اما معمولاً این جراحی در افرادی که سن آنها بیشتر از ۵۰ سال است، انجام می‌شود. بسیاری از بیمارانی که به این جراحی نیاز دارند، سندرم های مختلفی مثل آرتروز شدید یا آسیب های جدی به مفصل شانه را تجربه کرده‌اند.
با این حال، در مواردی نیز جوان‌تر از ۵۰ سال نیز ممکن است نیاز به جراحی تعویض مفصل شانه داشته باشند، به ویژه اگر مشکلات شانه آنها به حدی جدی و تاثیرگذار باشد که بهبود با درمان‌های معمولی ممکن نباشد.
تصمیم به انجام جراحی بر اساس نیازهای مشخص و وضعیت فردی هر بیمار گرفته می‌شود. پزشکان معمولاً با بررسی وضعیت بالینی و شدت مشکلات شانه تصمیم به توصیه به جراحی یا درمان‌های دیگر می‌گیرند.
جراحی تعویض مفصل شانه برای چه کسانی مناسب نیست؟
جراحی تعویض مفصل شانه برای همه افراد مناسب نیست و در برخی شرایط انجام آن توصیه نمی شود. افرادی که معمولا انجام جراحی تعویض مفصل شانه برای آن ها امکان پذیر نیست، به شرح زیر هستنند.
- افرادی که دچار برخی بیماری های زمینه ای و عفونت های داخلی هستند.
- بیماران دارای مشکلات قلبی یا ریوی
- در برخی موارد انجام این جراحی به افراد سنسن بالا توصیه نمی شود. چرا که خطر بروز عوارض جانبی وجود داشته و مدت زمان طولانی دوره نقاهت نیز برای این افراد طولانی تر خواهد بود.
بیشتر بخوانید: تنگی کانال مچ دست
جراحی تعویض مفصل شانه چگونه انجام می شود؟
عمل جراحی تعویض مفصل شانه یک فرآیند پیچیده است که به منظور بهبود وضعیت مفصل شانه و کاهش درد و مشکلات حرکتی انجام می‌شود. در ادامه، مراحل اصلی این جراحی توضیح داده شده است.
- قبل از هر چیز، پزشک نیاز به تشخیص دقیقی از وضعیت مفصل شانه شما دارد. برای این کار تست های تصویری مانند اشعه X و MRI گرفته می شود.
- پیش از جراحی، بیمار باید به دقت اطلاعات پزشکی و سوابق بیماری خود را به پزشک ارائه دهد. همچنین، رژیم غذایی و داروهایی که باید قبل از جراحی مصرف آن ها قطع شوند، بررسی می‌شوند.
- در زمان جراحی، پزشک مفصل آسیب‌دیده را با یک مفصل مصنوعی جایگزین می‌کند. این مفصل‌ها معمولاً از مواد مانند پلی‌اتیلن، فلزهای مختلف یا ترکیباتی از آنها ساخته می‌شوند.
- پس از جراحی، بیمار نیاز به تمرینات فیزیوتراپی و توانبخشی دارد تا عضلات و مفاصل وی به تدریج به حالت عادی برگردند. تمرینات و حرکات مشخص به منظور افزایش قدرت و انعطاف عضلات اجرا می شوند.
جراحی تعویض مفصل شانه چقدر طول می کشد؟
مدت زمان جراحی تعویض مفصل شانه به عوامل مختلفی مانند میزان پیچیدگی جراحی، نوع عمل و وضعیت بیمار بستگی دارد. به طور کلی، جراحی تعویض مفصل شانه ممکن است از یک تا سه ساعت طول بکشد.
هر چند که زمان واقعی جراحی ممکن است بر اساس پیچیدگی موارد مختلف، مهارت پزشک و سایر موارد مرتبط با جراحی متغیر باشد.
مزایای جراحی تعویض مفصل شانه
جراحی تعویض مفصل شانه یک راهکار کارآمد برای درمان مشکلات مفصلی است و باعث بهبود کیفیت زندگی بسیاری از افراد می‌شود. در ادامه به برخی از مزایای این نوع جراحی پرداخته می‌شود:
✅ یکی از اصلی ترین مزایای جراحی تعویض مفصل شانه، بهبود کیفیت زندگی بیماران است. با حل مشکلات حرکتی و کاهش درد، فرد قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود خواهد بود.
✅ جراحی تعویض مفصل شانه باعث کاهش درد و ناراحتی‌های مرتبط با مشکلات مفصلی می‌شود. این امر به فرد امکان می‌دهد تا با راحتی و بدون درد حرکات را انجام دهد.
✅ جراحی تعویض مفصل شانه می‌تواند اشکالات ساختاری مفصل را اصلاح کرده و به تعادل و هماهنگی در ساختارهای مفصلی کمک کند.
✅ پس از جراحی، بسیاری از افراد قادر به بازگشت به فعالیت‌های ورزشی محبوب خود می‌شوند. این امر به فرد احساس رضایت و خوشحالی می‌دهد.
✅ در بسیاری از موارد، جراحی تعویض مفصل شانه منجر به کاهش مصرف داروهای مسکن و ضد التهاب می‌شود.
✅ مزیت دیگر این جراحی، مدت زمان بازیابی نسبتاً کوتاه است. بسیاری از افراد پس از چند هفته قادر به انجام فعالیت‌های معمول خود هستند.
✅ مفصل مصنوعی جایگزین شده با دقت به نحوه عملکرد مفصل طبیعی نزدیک است، که به فرد این امکان را می‌دهد تا بدون مشکلات اجرای فعالیت‌های خود را ادامه دهد.
عوارض جراحی تعویض مفصل شانه
یکی از دلایلی که بسیاری از افراد واجد شرایط تعویض مفصل شانه، از انجام این جراحی ممانعت می کنند، نگرانی آن ها بابت عوارض و خطرات بعد از عمل می باشد. بعد این جراحی ممکن است دچار برخی عوارض شوید که بخشی از آن ها تا حدی طبیعی هستند. در صورت ادامه دار شدن عوارض بعد از عمل تعویض مفصل شانه که در ادامه به آن ها اشاره شده، باید با پزشک خود مشورت و اقدامات لازم را به انجام برسانید.
✅ درد و تورم در شانه ها: پس از جراحی، درد و تورم در ناحیه تعویض مفصل شانه به صورت طبیعی وجود دارد که با گذر زمان کاهش می‌یابند. در صورت ادامه داشتن ورم محل جراحی و درد طاقت فرسا حتما مسئله را با پزشک خود در میان بگذارید.
✅ خونریزی و عفونت: همانند هر جراحی دیگر، ممکن است خونریزی و عفونت در محل جراحی رخ دهد.
✅ نقص حس یا حرکت: برخی از بیماران ممکن است پس از جراحی تعویض مفصل شانه با مشکلات حس یا حرکت در ناحیه مورد جراحی روبرو شوند.
✅ تشکیل لخته خون: جراحی ممکن است باعث تشکیل لخته خون در رگ های عمقی و ترومبوز شود که یک عارضه جدی محسوب می‌شود. لازم است داروها و دستورالعمل های ارائه شده از سوی پزشک معالج خود را برای جلوگیری از بروز این مشکل به طور دقیق اجرا کنید.
✅ ناتوانی موقت یا دائمی در حرکات روزمره: برخی از بیماران ممکن است پس از جراحی به صورت موقت یا دائمی در حرکت و عملکرد مفصل شانه دچار مشکلاتی شوند.
✅ آسیب به عصب ها یا عروق خونی: در طول جراحی، عصب‌ها یا عروق خونی ممکن است آسیب ببینند که موجب مشکلاتی مانند بی حسی یا ایجاد عرق سرد در ناحیه مورد جراحی می‌شود.
✅ عدم موفقیت جراحی: در برخی موارد، جراحی ممکن است به دلیل مختلفی ناموفق باشد. در این صورت تصمیمات بعدی و اقدامات لازم توسط پزشک معالج گرفته خواهد شد.
سوالات متداول جراحی تعویض مفصل شانه
باتوجه به اقداماتی که در این جراحی انجام می شود، و دوره نقاهت نسبتا طولانی آن، می تواند گفت یک جراحی نسبتا سنگین به شمار می رود.
مدت زمان این جراحی با توجه به عوامل مختلف بین 1 تا 3 ساعت طول می کشد.
برای دستیابی به مفصل شانه و انجام جراحی، پزشک بخشی از عضلات را باز می کند یا برش می دهد.