جراحی تعویض مفصل زانو یک روش درمانی است که برای افرادی که مشکلات جدی در مفصل زانو دارند و دیگر روش‌های درمانی به نتیجه نرسیده‌اند، پیشنهاد می‌شود. این جراحی معمولاً برای درمان آسیب‌ها و بیماری‌های مفصل زانو مانند آرتروز (اتهاب مفصل) به کار می‌رود. براساس آخرین اطلاعات سالیانه حدود 60 هزار جراحی تعویض مفصل زانو در کشور انجام می شود. در ادامه اطلاعات جامعی در خصوص جراحی تعویض مفصل زانو ارائه نموده ایم.
جراحی تعویض مفصل زانو چگونه انجام می شود؟
در این جراحی، مفصل زانو با یک مفصل مصنوعی یا پروتز تعویض می‌شود. ابتدا، قسمت‌های آسیب‌دیده از مفصل زانو بریده و سپس پروتز جایگزین می‌شود. این پروتز ممکن است از مواد مختلفی مانند فلز، پلاستیک یا کربن تشکیل شده باشد. جراحی تعویض مفصل یکی از رایج ترین انواع جراحی های زانو است.
پس از عمل جراحی، فرد نیاز به فیزیوتراپ و تمرینات توانبخشی دارد تا مفصل زانو جدید به درستی عمل کند و قدرت حرکت بازگردد. همچنین، نکاتی مانند حفظ وزن مناسب و رعایت راهنمایی‌های پزشک پس از عمل نیز برای موفقیت در درمان بسیار حائز اهمیت هستند.
چه زمانی مفصل زانو تعویض می شود؟
تعویض مفصل زانو زمانی لازم است که مشکلات جدی در مفصل زانو وجود داشته باشد و درمان‌های متداول مؤثر نباشند. برخی از شرایط و عللی که ممکن است به تعویض مفصل زانو انجام شود، عبارتند از:
- آسیب مفصل زانو ناشی از آرتروز (آسیب به غضروف)
- آسیب‌های ناشی از صدمات، حوادث و شکستگی ها
- آسیب‌های ناشی از التهاب مفصل
- عدم موفقیت درمان‌های متداول مانند فیزیو تراپی و تزریق PRP
- محدودیت شدید در حرکت و فعالیت
فیلم واقعی جراحی تعویض مفصل زانو
مراحل جراحی تعویض مفصل زانو
پیش از آن که جراحی تعویض مفصل زانو توسط جراح انجام شود، برخی آزمایش ها انجام می شود. با انجام این آزمایش ها وضعیت بیمار و شرایط او توسط جراح بررسی می شود. به طور کلی روند جراحی تعویض مفصل زانو برای بیماران به ترتیب زیر خواهد بود.
آماده سازی بیمار
- پزشک مشخص می کند آیا بیمار برای جراحی مناسب است یا خیر.
- آزمایشات لازم انجام می‌شود و اطلاعات پزشکی بیمار جمع آوری می گردد.
- اگر بیمار داروهای خاصی مصرف می کند، پزشک ممکن است توصیه کند مصرف آنها قبل از جراحی متوقف شود.
- پزشک با استفاده از تصاویر پزشکی مانند اشعه ایکس یا MRI، حالت مفصل زانو را بررسی می‌کند و حجم و نوع آسیب‌ها را ارزیابی می کند.
شروع جراحی و تعویض مفصل آسیب دیده
- بعد از انجام فرآیند بیهوشی بیمار، پزشک جراح برشی به اندازه 20 الی 25 سانتی متر روی زانو ایجاد می کند.
- بخش آسیب دیده مفصل به صورت کامل یا جزئیی برداشته می شود.
- پروتز مفصل زانو، که ممکن است از مواد مانند فلز یا پلاستیک باشد، جایگزین قسمت‌های حذف شده می‌شود.
- پس از قراردادن پروتز، پزشک محل جراحی را بخیه زده و جراحی به اتمام خواهد رسید.
جراحی تعویض مفصل زانو چقدر طول میکشد؟
به طور کلی، مدت زمان جراحی تعویض مفصل زانو معمولاً بین ۱ تا ۳ ساعت متغیر است. پس از جراحی، بیمار باید به مدت معینی در بخش بازیابی و توسعه فیزیکی حضور داشته باشد. همچنین، مدت زمان بازگشت به فعالیت‌های روزانه و کامل بهبودی پس از جراحی نیز برای هر فرد متفاوت است. مدت زمان جراحی تعویض مفصل زانو به عوامل مختلفی بستگی دارد و ممکن است متغیر باشد. این عوامل عبارتند از:
- پیچیدگی جراحی
- وضعیت عمومی و سلامتی بیمار
- میزان آسیب وارد شده به مفصل
- تجهیزات پزشکی استفاده شده
- تجربه و تخصص پزشک
آیا جراحی تعویض مفصل زانو بیهوشی دارد؟
جراحی تعویض مفصل زانو معمولاً تحت بیهوشی کامل انجام می‌شود. بیهوشی‌های مختلف ممکن است برای این نوع جراحی استفاده شوند، اما رایج ترین نوعی که برای جراحی تعویض مفصل زانو استفاده می‌شود، بیهوشی عمومی است.
همچنین، در برخی از موارد، بیهوشی موضعی یا بی حسی نخاعی نیز ممکن است برای کاهش درد و افزایش راحتی بعد از جراحی استفاده شود. این نوع بیهوشی به بیمار این امکان را می‌دهد که بخواهد موقعیتی از جراحی را در حین عمل احساس کند، اما هنوز به طور کلی احساس درد نکند. نوع بیهوشی انتخابی توسط پزشک و تیم جراحی بر اساس وضعیت بیمار، نوع جراحی و سایر عوامل بهداشتی تعیین می‌شود.
مزایای جراحی تعویض مفصل زانو
جراحی تعویض مفصل زانو به عنوان یک روش درمانی جهت حل مشکلات جدی مفصل زانو، مزایا و اثرات مثبت زیادی دارد. برخی از این مزایا عبارتند از:
✅ کاهش درد: جراحی تعویض مفصل زانو معمولاً منجر به کاهش یا حتی حذف درد مفصل می‌شود. با حذف قسمت‌های آسیب‌دیده و استفاده از مفصل مصنوعی، بیماران اغلب تجربه کاهش درد و نیاز به مسکن‌ها را دارند.
✅ بهبود حرکت و انعطاف: با تعویض مفصل زانو، امکان بهبود حرکت های روزانه و نرمال و انعطاف مفصل ایجاد می‌شود. این امر به افراد این امکان را می‌دهد که به راحتی و بدون درد حرکات روزمره و فعالیت‌های ورزشی را انجام دهند.
✅ افزایش پایداری: پروتز مفصل زانو باعث افزایش پایداری مفصل می‌شود، که می‌تواند از افتادن و ایجاد صدمات جدی به مفصل جلوگیری کند.
✅ بهبود کیفیت زندگی: بیمارانی که تحت عمل جراحی تعویض مفصل زانو قرار می گیرند، پس از جراحی تعویض مفصل زانو بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی شان تجربه می‌کنند. این امر شامل امکان انجام فعالیت‌های روزمره، ورزش، و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی می‌شود.
✅ بازگشت به فعالیت های ورزشی: پس از بهبود کامل و پزشکی، برخی افراد می‌توانند به فعالیت های ورزشی ادامه دهند. این امر به تحقیقات فیزیکی و حرکات ورزشی تنوع می‌بخشد.
برای جراحی تعویض مفصل زانو به چه کسی مراجعه کنیم؟
برای آن که بتوانید بهترین نتیجه درمانی را از جراحی تعویض مفصل زانو داشته باشید، لازم است این عمل را نزد بهترین متخصص ارتوپد انجام دهید. با توجه به حساسیت زیاد این عمل و مشکلاتی که در صورت عدم انجام آن به شیوه صحیحی ممکن است ایجاد شود، باید در انتخاب جراح متخصص زانو دقت ویژه ای داشته باشید. دکتر اکبر خدادادی مخصص ارتوپدی و فلوشیپ جراحی زانو و شانه از انگلستان هستند که سابقه بسیاری در انجام عمل جراحی تعویض مفصل زانو دارند.